
Hakk'ı İstersen Yürü İnsan'a Bak
- IV - SEEYİD MUHAMMED NUR'ÜL ARABİYYÜL MELÂMİ'NİN ESERLERİ.
- IV -
SEEYİD MUHAMMED NUR'ÜL ARABİYYÜL
MELÂMİ'NİN ESERLERİ.
Seyyid'in eserlerinini tesbit eden Bursalı Mehmet Tahir 46 risale ve kitap ismi vermiştir. Bunlar:
1 - Mecalis Zehra Ales Selatil Kübra
2 - El Yakut'ül Hamra Alesselatis Süğra
3 - Merecün nüsus lişehri nakşil füsus
4 - El Letaifüt tahkikat fi şerhil varidat
5 - El envarül Muhammediye fi şerhi risalet el vücud
6 - Kenzül mahfi an ehli hicab
7 - Müşahadetül tevhid
8 - Risalei fi beyanı hakikat ve mücazat ve kinaye
9 - Kitabül irşad fi mebdei maad
10 - Sırrı tevhid
11 - Ettemşiş ala salatı ibni meşişi
12 - Burhan el sakin
13 - Risaletül mukaddemet limetali füsusil hikem
14 - Mürşidül Uşşak
15 - Şerhil hakaiki eşya
16 - Eddurrünnefis şerhi salavat ibni idris
17 - Tefsiri Fatiha
18 - Kitabiddevair vel eflak fi beyan tasarrufat
19 - Şerhi evradı usbuiyye
20 - Delili Uşak
21 - Menbaı nur fi rüyetül Resul
22 - Şerhi gazel Hacı Bayram'ı Veli
23 - Eddürretül seniyye fi şerhi risaleti gavsiyye
24 - Risaleti fi beyan sıfatı subutiye
25 - Risaleti tevhidi ilahi
26 - Risalei süluku hakikat
27 - Dairetül vücud fi beyanı makamül Mahmud
28 - Risalei fi beyanı süluki şeriat, tarikat ve hakikat
29 - Risalei fi beyanı keramatı evliya
30 - Şerhi nutku Cenabı Ali ve ma halaka fittimsal
31 - Risalei İsmailiye fi beyani süluku Nakşibendiyye
32 - Şerhi Ezanı Muhammedi
33 - Sırrı Ezanı Muhammedi
34 - Şerhi akaidin nesefiye
35 - Şerhi Risalei Şeyhi Rıslani Dımışki
36 - Ecvibetüllazimeti fi meselei eşşeytaniye el mezkur fil Muhammediyye
37 - Beyanı makamatı hakikat ma delaile
38 - Risalei fi keyfiyete imanı Firavn
39 - Hadiül Uşşak
40 - Tuhfetül Muhammediye
41 - Surei yusuf tefsiri
42 - Şerhi ayanı mümkünat
43 - Fezaili imam
44 - Tefsiri Surei Fetih
45 - Beyanı tecellii el hak alelmeratib
46 - Sırrı-ı beyan el-Hak'dır. (15)
Bursa'lı Mehmet Tahir Efendi'nin listesini verdiği bu eserler 46 olmakla beraber risaleleri ve konuşmaları olduğu da ayrıca işaret edilmiştir. Mehmet Tahir bey, Seyyid Muhammed Nur'un 46 eserini söylerken Abdülbaki Gölpınarlı kitabında Seyyid'e ait 57 eserin ismini zikreder. Bu beyan melâmi üstadları arasında da kabul edilmektedir. Hasan Sabri Dölen bey den aldığımız bilgiye ve notlara göre, Gölpınarlı'nın verdiği rakam doğrudur ve esasen Abdülbaki Gölpınarlı bu bilgilerin çoğunu melâmi üstadlarından ve bu arada hassaten Sabri efendi'den almıştır. Örneği Melâmilik ve melâmiler kitabında klişesi bulunan Seyyid'e ait mektup Hasan Sabri bey tarafından verilmiştir.
Kemâl Künmat, Hasan Sabri Dölen,Mustafa efendi (komiser) ve diğer, melâmi ulularından aldığımız bilgiler ve kanıtlarla birlikte bizdeki külliyatı da karıştırarak ve üstad Abdülbaki Gölpınarlı'nın da esrerinden yararlanmak suretiyle fakirane biz de bir liste tanzim ettik.
1 - Niyazi Mısri Divanı'nın şerhi
2 - Esrarı Ezanı Muhammedi
3 - Fatiha Suresi'nin tefsiri
4 - Sırrı Ezanı Muhammedi
5 - İhsanürrahman şerhi risalei şeyh Rıslanı Dımışki
6 - Şerhi evradı Usbuiyye
7 - İmamı Ali'nin Nokta Risalesinin şerhi
8 - Eddüretüsseniyye fi şerhi Risalet-il Gavsiyye
9 - Şerhi kasidetüş şeyhül Ekber
10 - Hacı Bayramı Veli'nin ( Çalabım bir şar yaratmış iki cihan arasınde ) İsimli gazelinin şerhi
11 - Kitabiddevairi vel eflak fi beyanı tasarrufati sahibül mülki vel emlak
12 - Delilül Uşşak
13 - Eddurrünnefis ala salatı ibi İdris
14 - Dairetül vücud fi beyanı makamül Mahmud
15 - Risalei tevhidül behiyye
16 - Risalei fi beyanı süluki şeriat, tarikat ve hakikat
17 - Risalei süluku hakikat
18 - Risalei saadet ve şakavet
19 - Delailül hayrat şerhi
20 - Manzarülkufr hadisinin şerhi
21 - Ecvibetüllazimeti fi esiletiş şeytaniyyetilmezküreti fi Muhammediyy35 - Fazili İmam Alie
22 - Risalet-üs salihiyye
23 - İhtiyar ve kıdem risalesi
24 - Ettemşiş ala salatı ibni meşişi
25 - Risalei Saidiyye
26 - Beyani tecellii hak alel meratib
27 - Membaunnur fi Rüyetül Resul
28 - Risaletül İsmailiyye ve atiyyettüddürriyeti fi tarikin Nakşiyyeti ve melâmiye
29 - Risalei ilmi hâl
30 - Şerhi akaidin nesefiyye
31 - Hadil uşşak
32 - Tuhfetül Muhammediyye
33 - Şerhi ayanı mümkünat
34 - Sırrünnebeilhak
35 - Fazaili İmam Ali
36 - Tefsiri Surei Yusuf
37 - Tefsiri Surei Feth
38 - Şerhi kelamı İmam Ali
39 - Mecalizzehra alesselatil kübra
40 - Elyakutül hamra alesselatis süğra
41 - Merecün nusus lişerhi nakşil füsus
42 - El envarül Muhammediyye
43 - Elletaifüt tahkikat fi şerhil varidat
44 - Risaletül mukaddime litümalil fufus ül hikem
45 - Risaleti beyanil tarik ve beyannüs saliki vel meslüki vessülük
46 - Risaletün fi keyfiyyeti imanil Firavn
47 - Risaletün fi kerametil evliya
48 - Şerhi hakayikil eşya
49 - Kenzül mahfi an ehlil hicûb
50 - Bürhanüssalikin
51 - Meşahidüt tevhid
52 - Seyrüt tevhid
53 - Kitabür reşad filmebdei vel mead
54 - Risalei reddiye ala iradetil cüziyye
55 - Mürşidül uşşak (16)
1975 yılı içinde elimize geçen Seyyid'in külliyatında yukarıda ismi geçen eserlerden başka:
56 - Muhiddini Arabi'nin Ehadiyyetül Vücud tercümesi
57 - Ahmed ibni idris'in salavatı şerife tercümesi
58 - Rislani Dımışkı'nin Abdülgani Nablusi tarafından yapılan şerhin tercümesi
59 - Men arefe nefse fedad arefe rabbe tafsilatı
60 - Risalei fit tasavvuf
61 - Mebde ve Maad
62 - Noktatül beyan
63 - Risaliei sıfatı subutiyye
64 - Merhum el hac Faik bey'in bazı suallerine cevap
65 - Seyyid Seyfullah'ın Risalei Miftahi vahdetil vücud isimli eserinin tefsiri
66 - Cilai Mücim
67 - Seyri Süluk
68 - Sadaka hakkındaki hadisi şerifin şerh ve izahı.
Olmak üzere daha on üç eseri tesbit edilmiştir. Bu şekilde seyyid'in yazılı eserleri 55 değil, 68'dir. Belki de henüz bulamadığımız ve öğrencilerinde bulunması muhtemel başka risaleleri de mevcuttur. Zamanla yapılacak çalışmalar bu konuda daha ayrıntılı bilgiler edinmemizi sağlayacaktır. (17)
-----------------------------------------------------
(15) Bursa'lı Mehmet Tahir - MENAKIBI ŞEYH HACE MUHAMMED NUR'ÜL ARABİ MELÂMET VE BEYANI AHVALİ MELÂMİYE,
faslı evvel, sayfa: 476, özel kitaplığımızdaki yazma nüshadan.
(16) Yusuf Ziya İnan, SEYYİDÜL MELÂMİ MUHAMMED NUR'ÜL ARABİ, 1971, İstanbul, sayfa: 42-76
(17) Özel kitaplığımızdaki yazma kolleksiyonda Seyyid Muhammed Nur'un otuz üç eseri takriz edilmiştir.
Bunlardan on üçü tamamen yenidir ve Abdülbaki Gölpınarlı'nın kitabında yoktur.Diğer yirmi risale
mevcut olduğu bilinen eserleridir.
İSLAM'DA MELÂMİLİĞİN TARİHİ GELİŞİMİ
YUSUF ZİYA İNAN /1976