Hakk'ı İstersen Yürü İnsan'a Bak

- IV - SEEYİD MUHAMMED NUR'ÜL ARABİYYÜL MELÂMİ'NİN ESERLERİ.‏

 

                                                                             - IV -

SEEYİD MUHAMMED NUR'ÜL ARABİYYÜL

MELÂMİ'NİN ESERLERİ.

 

 Seyyid'in eserlerinini tesbit eden Bursalı Mehmet Tahir 46 risale ve kitap ismi vermiştir. Bunlar:

   1 - Mecalis Zehra Ales Selatil Kübra

   2 - El Yakut'ül Hamra Alesselatis Süğra

   3 - Merecün nüsus lişehri nakşil füsus

   4 - El Letaifüt tahkikat fi şerhil varidat

   5 - El envarül Muhammediye fi şerhi risalet el vücud

   6 - Kenzül mahfi an ehli hicab

   7 - Müşahadetül tevhid

   8 - Risalei fi beyanı hakikat ve mücazat ve kinaye

   9 - Kitabül irşad fi mebdei maad

 10 - Sırrı tevhid

 11 - Ettemşiş ala salatı ibni meşişi

 12 - Burhan el sakin

 13 - Risaletül mukaddemet limetali füsusil hikem

 14 - Mürşidül Uşşak

 15 - Şerhil hakaiki eşya

 16 - Eddurrünnefis şerhi salavat ibni idris

 17 - Tefsiri Fatiha

 18 - Kitabiddevair vel eflak fi beyan tasarrufat

 19 - Şerhi evradı usbuiyye

 20 - Delili Uşak

 21 - Menbaı nur fi rüyetül Resul

 22 - Şerhi gazel Hacı Bayram'ı Veli

 23 - Eddürretül seniyye fi şerhi risaleti gavsiyye

 24 - Risaleti fi beyan sıfatı subutiye

 25 - Risaleti tevhidi ilahi

 26 - Risalei süluku hakikat

 27 - Dairetül vücud fi beyanı makamül Mahmud

 28 - Risalei fi beyanı süluki şeriat, tarikat ve hakikat

 29 - Risalei fi beyanı keramatı evliya

 30 - Şerhi nutku Cenabı Ali  ve ma halaka fittimsal

 31 - Risalei İsmailiye fi beyani süluku Nakşibendiyye

 32 - Şerhi Ezanı Muhammedi

 33 - Sırrı Ezanı Muhammedi

 34 - Şerhi akaidin nesefiye

 35 - Şerhi Risalei Şeyhi Rıslani Dımışki

 36 - Ecvibetüllazimeti fi meselei eşşeytaniye el mezkur fil Muhammediyye

 37 - Beyanı makamatı hakikat ma delaile

 38 - Risalei fi keyfiyete imanı Firavn

 39 - Hadiül Uşşak

 40 - Tuhfetül Muhammediye

 41 - Surei yusuf tefsiri

 42 - Şerhi ayanı mümkünat

 43 - Fezaili imam

 44 - Tefsiri Surei Fetih

 45 - Beyanı tecellii el hak alelmeratib

 46 - Sırrı-ı beyan el-Hak'dır.  (15)

   Bursa'lı Mehmet Tahir Efendi'nin listesini verdiği bu eserler 46 olmakla beraber risaleleri ve konuşmaları olduğu da ayrıca işaret edilmiştir. Mehmet Tahir bey, Seyyid Muhammed Nur'un 46 eserini söylerken Abdülbaki Gölpınarlı kitabında Seyyid'e ait 57 eserin ismini zikreder. Bu beyan melâmi üstadları arasında da kabul edilmektedir. Hasan Sabri Dölen bey den aldığımız bilgiye ve notlara göre, Gölpınarlı'nın verdiği rakam doğrudur ve esasen Abdülbaki Gölpınarlı bu bilgilerin çoğunu melâmi üstadlarından ve bu arada hassaten Sabri efendi'den almıştır. Örneği Melâmilik ve melâmiler kitabında klişesi bulunan Seyyid'e ait mektup Hasan Sabri bey tarafından verilmiştir.

   Kemâl Künmat, Hasan Sabri Dölen,Mustafa efendi (komiser) ve diğer, melâmi ulularından aldığımız bilgiler ve kanıtlarla birlikte bizdeki külliyatı da karıştırarak ve üstad Abdülbaki Gölpınarlı'nın da esrerinden yararlanmak suretiyle fakirane biz de bir liste tanzim ettik.

    1 - Niyazi Mısri Divanı'nın şerhi

   2 - Esrarı Ezanı Muhammedi

   3 - Fatiha Suresi'nin tefsiri

   4 - Sırrı Ezanı Muhammedi

   5 - İhsanürrahman şerhi risalei şeyh Rıslanı Dımışki

   6 - Şerhi evradı Usbuiyye

   7 - İmamı Ali'nin Nokta Risalesinin şerhi

   8 - Eddüretüsseniyye fi şerhi Risalet-il Gavsiyye

   9 - Şerhi kasidetüş şeyhül Ekber

 10 - Hacı Bayramı Veli'nin ( Çalabım bir şar yaratmış iki cihan arasınde ) İsimli gazelinin şerhi

 11 - Kitabiddevairi vel eflak fi beyanı tasarrufati sahibül mülki vel emlak

 12 - Delilül Uşşak

 13 - Eddurrünnefis ala salatı ibi İdris

 14 - Dairetül vücud fi beyanı makamül Mahmud

 15 - Risalei tevhidül behiyye

 16 - Risalei fi beyanı süluki şeriat, tarikat ve hakikat

 17 - Risalei süluku hakikat

 18 - Risalei saadet ve şakavet

 19 - Delailül hayrat şerhi

 20 - Manzarülkufr hadisinin şerhi

 21 - Ecvibetüllazimeti fi esiletiş şeytaniyyetilmezküreti fi Muhammediyy35 - Fazili İmam Alie

 22 - Risalet-üs salihiyye

 23 - İhtiyar ve kıdem risalesi

 24 - Ettemşiş ala salatı ibni meşişi

 25 - Risalei Saidiyye

 26 - Beyani tecellii hak alel meratib

 27 - Membaunnur fi Rüyetül Resul

 28 - Risaletül İsmailiyye ve atiyyettüddürriyeti fi tarikin Nakşiyyeti ve melâmiye

 29 - Risalei ilmi hâl

 30 - Şerhi akaidin nesefiyye

 31 - Hadil uşşak

 32 - Tuhfetül Muhammediyye

 33 - Şerhi ayanı mümkünat

 34 - Sırrünnebeilhak

 35 - Fazaili İmam Ali

 36 - Tefsiri Surei Yusuf

 37 - Tefsiri Surei Feth

 38 - Şerhi kelamı İmam Ali

 39 - Mecalizzehra alesselatil kübra

 40 - Elyakutül hamra alesselatis süğra

 41 - Merecün nusus lişerhi nakşil füsus

 42 - El envarül Muhammediyye

 43 - Elletaifüt tahkikat fi şerhil varidat

 44 - Risaletül mukaddime litümalil fufus ül hikem

 45 - Risaleti beyanil tarik ve beyannüs saliki vel meslüki vessülük

 46 - Risaletün fi keyfiyyeti imanil Firavn

 47 - Risaletün fi kerametil evliya

 48 - Şerhi hakayikil eşya

 49 - Kenzül mahfi an ehlil hicûb

 50 - Bürhanüssalikin

 51 - Meşahidüt tevhid

 52 - Seyrüt tevhid

 53 - Kitabür reşad filmebdei vel mead

 54 - Risalei reddiye ala iradetil cüziyye

 55 - Mürşidül uşşak  (16)

1975 yılı içinde elimize geçen Seyyid'in külliyatında yukarıda ismi geçen eserlerden başka:

 56 - Muhiddini Arabi'nin Ehadiyyetül Vücud tercümesi

 57 - Ahmed ibni idris'in salavatı şerife tercümesi

 58 - Rislani Dımışkı'nin Abdülgani Nablusi tarafından yapılan şerhin tercümesi

 59 - Men arefe nefse fedad arefe rabbe  tafsilatı

 60 - Risalei fit tasavvuf

 61 - Mebde ve Maad

 62 - Noktatül beyan

 63 - Risaliei sıfatı subutiyye

 64 - Merhum el hac Faik bey'in bazı suallerine cevap

 65 - Seyyid Seyfullah'ın Risalei Miftahi vahdetil vücud isimli eserinin tefsiri

 66 - Cilai Mücim

 67 - Seyri Süluk

 68 - Sadaka hakkındaki hadisi şerifin şerh ve izahı.

Olmak üzere daha on üç eseri tesbit edilmiştir. Bu şekilde seyyid'in yazılı eserleri 55 değil, 68'dir. Belki de henüz bulamadığımız ve öğrencilerinde bulunması muhtemel başka risaleleri de mevcuttur. Zamanla yapılacak çalışmalar bu konuda daha ayrıntılı bilgiler edinmemizi sağlayacaktır. (17)

 
-----------------------------------------------------

(15) Bursa'lı Mehmet Tahir - MENAKIBI ŞEYH HACE MUHAMMED NUR'ÜL ARABİ MELÂMET VE BEYANI AHVALİ MELÂMİYE,

         faslı evvel, sayfa: 476, özel kitaplığımızdaki yazma nüshadan.

(16) Yusuf Ziya İnan, SEYYİDÜL MELÂMİ MUHAMMED NUR'ÜL ARABİ, 1971, İstanbul, sayfa: 42-76

(17) Özel kitaplığımızdaki yazma kolleksiyonda Seyyid Muhammed Nur'un otuz üç eseri takriz edilmiştir.

         Bunlardan on üçü tamamen yenidir ve Abdülbaki Gölpınarlı'nın kitabında yoktur.Diğer yirmi risale

         mevcut olduğu bilinen eserleridir.


İSLAM'DA MELÂMİLİĞİN TARİHİ GELİŞİMİ

YUSUF ZİYA İNAN /1976